Juliana en bernhard by Cees Fasseur

Author:Cees Fasseur [Fasseur, Cees]
Language: nld
Format: epub
Tags: Koningshuis, Informatief
ISBN: 9460030408
Publisher: Bezige Bij b.v., Uitgeverij De
Published: 2008-12-31T23:00:00+00:00

De invloed van Greet Hofmans in staatszaken

Minister-president Drees had aan zijn kennismaking met Hofmans begin 1949 de indruk overgehouden dat zij politieke invloed nastreefde.18 Op 2 mei 1951 maakte hij – voor zover valt na te gaan voor de eerste keer – in de ministerraad er gewag van, ‘dat mej. G. Hofmans aan het Hof invloed probeert uit te oefenen en als een Raspoetinfiguur wordt aangeduid’.19 Beel, vicepremier in het derde kabinet-Drees (1952–1956) en meest prominent lid van de naar hem genoemde commissie, viel hem in september 1956 bij. Het was volgens Beel ‘aan geen twijfel onderhevig dat Mej. Hofmans via doorgevingen in de afgelopen jaren zich onder meer op staatkundig terrein heeft bewogen en concrete adviezen aan H.M. heeft verstrekt’.20

Pakken met wenken en doorgevingen, hetzij in de hand van Hofmans hetzij in de hand van Juliana – in dat laatste geval waren zij kennelijk door de zich dan zo noemende ‘d.g.’ [de doorgeefster] aan haar gedicteerd – worden in het Koninklijk Huisarchief bewaard. Ze omvatten de jaren 1949–1956. Helder waren ze in de regel niet, veelal waren ze ook niet gedateerd. Vaak bevatten de wenken van de zieneres tamelijk vage gedachten over de wereldvrede, de hulp aan vluchtelingen en het hogere. De cruciale vraag blijft natuurlijk wat de concrete invloed van die wenken en doorgevingen op Juliana was. Het is daarbij zaak onderscheid te maken tussen beslissingen die overheids- dan wel persoonlijke zaken raakten, tussen Juliana’s functioneren als staatshoofd en als particulier persoon. Vragen die rechtstreeks of zijdelings betrekking hadden op kabinetsformaties en begrotingszaken, wetsvoorstellen, troonredes, ambtelijke benoemingen enzovoort, plachten niet door Juliana aan de doorgeefster te worden voorgelegd voor advies van ‘Boven’. Daarop betrekking hebbende wenken of doorgevingen zijn door de commissie-Beel niet gevonden. Zelf heb ik ze evenmin in het persoonlijk archief van Juliana of elders in het Koninklijk Huisarchief aangetroffen. Uitzondering op het vorenstaande zijn enkele, aan het slot van dit hoofdstuk behandelde doorgevingen uit de eerste maanden van 1956, waarbij overigens niet helemaal duidelijk is of die uit de koker van Hofmans of haar volgeling Van Heeckeren kwamen. Wel werd Hofmans betrokken bij de inhoud van sommige koninklijke redevoeringen en andere uitspraken van Juliana, ook als die een politieke strekking hadden. Het was immers nuttig te weten wat ‘Boven’ ervan dacht. Over het effect van haar adviezen was de doorgeefster niet altijd even optimistisch. Tegen de commissie-Beel zei ze in 1956 dat de koningin na het horen van een doorgeving vriendelijk kon knikken en anders handelen. Kwam het Juliana niet uit, dan negeerde ze het gehoorde.21

Als Hofmans zelf met uitspraken kwam die politieke implicaties konden hebben, los van de vraag of zij politieke invloed beoogde uit te oefenen, werden die, voor zover al begrijpelijk, door Juliana in de regel voor kennisneming aangenomen. Dat gold bijvoorbeeld voor het door de zieneres ‘doorgegeven’ oordeel over minister van Buitenlandse Zaken Stikker. Hij probeerde in 1950–1951 tevergeefs een oplossing te vinden voor de kwestie-Nieuw-Guinea, die tien jaar later Nederland en Indonesië op de rand van een oorlog bracht. Hij

Download

Copyright Disclaimer:
This site does not store any files on its server. We only index and link to content provided by other sites. Please contact the content providers to delete copyright contents if any and email us, we'll remove relevant links or contents immediately.