Iets over de grammaticale beoefening der Friesche taal in haar geheelen omvang by Albertus Telting

Author:Albertus Telting [Telting, Albertus]
Format: epub
Published: 2008-10-07T16:00:00+00:00

* * *

1 J. H. Halbertsma, in het Foärwird voor de Twigen uwt ien âlde stamme, Dimter 1840.

2 Op blz. XLVII der Preface voor Dr. J. Bosworths Dictionary of the Anglo-Saxon language, Lond. 1838.

3 Jr. Mr. M. Hettema en Ds. R. R. Posthumus, Onze reis naar Sagelterland, Franeker 1836.

4 Altfriesisches Wörterbuch, Vorrede, § 33: »Dieser alten Friesischen Sprache, welche nunmehr völlig ausgestorben ist," en § 34: »Die Sprache des gemeinen Mannes, in der Niederländischen Provinz Friesland, und besonders in Hindelopen und Mulquerum nennt man die Friesische.—Ich habe mich darauf nicht einlassen können, damit ich das Neuere nicht mit dem Alten verwechsele."

5 Hollandsche vert. der Spraakleer, blz. XVI: »Het Friesch, dat nu bijna niet meer bestaat, en in eenige honderde jaren niet meer gesproken is, maar alleen een aantal verwarde en strijdige mondelijke taalsoorten, in de landschappen, welke van het Friesche volk of diens nakomelingen bewoond worden." En blz. 7: »De uitspraak van eene uitgestorvene taal naauwkeurig te bepalen, is wel niet zeer gemakkelijk; veel kan ons evenwel de overeenstemming met het Noord-Friesch en Hollandsch, alsmede het Angelsaksisch en Islandsch, met zekere waarschijnlijkheid leeren."

6 Zie zulke gissingen bij Rask, Holl. vert., blz. 5, omtrent de uitspraak van ae en oe,—fouten, blz. 3, makia, capia, lees: makja, kœpja, daar ma-ki-a, ca-pi-a, verg. Grimm, Recensie van Rask, beneden te vermelden, S. 104,—twijfelingen of ier, jaar, jér of iir moet gelezen worden—dadelijke fouten, blz. 3, dat de v, als medeklinker tusschen twee vokalen, de Nederl. en Latijnsche w, niet de Hoogd. en Holl. v zouden zijn! Verg. Grimms Recensie, S. 94;—blz. 16, de a in cap, rad, dad, bam, tot de doffe å gemaakt; (»welke woorden thans door" enz., is eene bijvoeging van Hettema. Verg. Buss, Hoogduitsche vertaling, beneden te vermelden, S. 29, § 13) enz. Alle welke mistastingen, bij kennis van ons levend Friesch, onmogelijk geweest zouden zijn.—Zoo verkeerd is het, van den vreemdeling het onze te willen leeren! Doch zoo is het dan ook onze pligt, gelegenheid te geven, dat men niet tot den vreemdeling zijne toevlugt behoeve te nemen.—Intusschen erkent Rask het voortdurend bestaan van Friesche dialecten, zie Buss, S. 11, 12, doch zijne fout is, dat hij ons dialect, wat de uitspraak betrof, niet kende, en ook in allen gevalle niet genoeg gewaardeerd heeft. S. 16, eine Art Volkssprache.

7 Friesche rymlery. Liouwerd 1755.

8 Jan Althuysen, heeft, in het 2de deel zijner Rymlery, de 150 psalmen Davids, in Friesche berijming, opgenomen, doch alleen die, welke door Gijsbert waren overgeslagen, zelf berijmd, en de door dezen berijmde, op hare plaats, tusschen de zijne in laten drukken, beider werk door naamsonderteekeningen onderscheidende. Zoo ver het mij gelust heeft, dit na te gaan, is Althuysen getrouw gebleven aan de versmaat van Datheen's berijming, misschien om de zijne zoo voor het gezang, naar de toen gebruikte zangwijzen, meer geschikt te maken.

9 Hiljuwns uwren fen J. C. P. Salverda, Schoallemaester to Wons. Ljeauwerd 1834.

10 Ook komt hier in aanmerking de geographische ligging der Friezen naast de Jutten,—uit welk oogpunt men het Friesch als overgangstaal tusschen het Saksisch en Noordsch kan beschouwen, zie Grimm, Recensie, S.

Download

Copyright Disclaimer:
This site does not store any files on its server. We only index and link to content provided by other sites. Please contact the content providers to delete copyright contents if any and email us, we'll remove relevant links or contents immediately.